این روزها موضوع ممنوعیت تبلیغات در شبکههای ماهوارهای و جلوگیری از اکران فیلمهای تبلیغشده در این شبکهها نقل محافل رسانههای مکتوب و فضای مجازی است. موضوعی که با احضار تهیهکنندگان برخی فیلمها در دادگاه بررسی پخش تیزرهای تبلیغاتی فیلمهای سینمایی در شبکههای ماهوارهای سروصدای زیادی ایجاد کرد و با ادامه این روند فیلم «آاادت نمیکنیم» در چنین شرایطی به دستور مقام قضایی چندین روز توقیف شد.
تبصره ماده ۱۰ قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره که در سال ۱۳۷۳ که از سوی نمایندگان خانه ملت تصویب شده است، نشر آگهیهای تبلیغاتی را از طرق مختلف توسط مطبوعات، صدا و سیما یا تبلیغات شهری که متضمن جواز استفاده از برنامههای ماهواره است، ممنوع میداند.
بر اساس این گزارش، این مهم در حالیست که برخی از کارشناسان عنوان میکنند امروزه امکان جلوگیری از پخش تیزرهای تبلیغاتی از شبکههای ماهوارهای وجود ندارد و این شبکهها برای مشروعیت بخشیدن به برنامههای خود و جلب مخاطبان، بدون اجازه از عوامل سازنده فیلم اقدام به این امر میکنند؛ اما در مقابل برخی دیگر استفاده نکردن از ظرفیت تبلیغات محیطی و هزینههای گزاف تبلیغات در رسانه داخلی را علت این نوع از تبلیغات میدانند.
موضوع تبلیغات در شبکههای ماهوارهای حتی در مراسم افطاری رییسجمهور با هنرمندان نیز مطرح شد؛ مهدی فخیمزاده، نویسنده و کارگردان کشور در سخنان خود به موضوع هزینه بالای تبلیغات در رسانه ملی اشاره و گفت: درخواست من این است که قوه مجریه با قوه قضاییه در این زمینه به تعامل برسد؛ مگر تبلیغ کالاى فرهنگى بد است که ماهوارهها انجام می دهند؟
خانه ملت این موضوع را با صاحبنظران مختلفی مطرح کرد و نظرات آنها را جویا شد.
دستگاهها برای تبلیغات فیلم مجوزدار، اعمال سلیقه نکنند
سید احسان قاضیزاده در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت با انتقاد از شرایط نامناسب برای تبلیغات فیلمهای سینمای در فضای داخلی کشور که منجر به ارتباط آنها با شبکههای ماهوارهای شده، گفت: متولیان فرهنگی کشور باید به حوزه تبلیغات در عرصه سینما توجه ویژه داشته باشند و با جدیت و برنامهریزی، به طورمستقیم و حرفهای با رسانه ملی و شهرداریها برای رونق و افزایش تبلیغات فیلمها وارد مذاکره شوند تا نیاز سینماگران به درستی پاسخ داده شود.
نماینده مردم فریمان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: بر اساس مزایده هایی که شهرداری برای واگذاری تبلیغات محیطی برگزار می کند، ۲۰درصد از تبلیغات محیطی باید به صورت رایگان به موضوعات فرهنگی اختصاص داده شود و اگر این اتفاق بیافتد، بیلیوردهای بیشتری از فیلمهای سینمایی در سطح شهرها دیده خواهد شد؛ لذا لازم است وزارت فرهنگ برای بهرهگیری از این فرصت، تفاهمنامهای با شهرداری امضا کند.
وی با تاکید بر اینکه عدم تبلیغ فیلمهای دارای مجوز اکران از وزارت فرهنگ از سوی رسانه ملی قابل توجیه نیست چراکه این مسئله فیلمسازان را به منظور بازگرداندن سرمایه خود به سمت شبکههای ماهوارهای میکشاند، افزود: بهیقین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید پاسخگوی کیفیت فیلمهای مجوزدار باشد اما یک اثر سینمایی که به هر دلیلی از فیلترهای این وزارتخانه گذشته است باید از ابزارهای مناسب تبلیغاتی همچون تبلیغ در رسانه ملی و سطح شهر نیز برخوردار شود و البته دستگاههای دیگر نمیتوانند در پوشش تبلیغاتی این آثار اعمال سلیقه کنند.
قاضیزاده با بیان اینکه وزارت فرهنگ باید سهم تبلیغات فرهنگی را از شهرداری بگیرد، گفت: صداوسیما شبکههای متعددی مثل «آیفیلم» دارد و میتواند علاوه بر تبلیغ فیلمهای سینمای با قیمت مناسب در این شبکهها قالبهای تبلیغانی برای نمایش آنونس و بخشهای از فیلمها ایجاد کند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه تا زمانی که تلویزیون قیمت تبلیغات فیلمهای سینمایی را پایین نیاورند مشکلی حل نخواهد شد، اضافه کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی اصلی سینما باید شرایط مذاکره با رسانه ملی را فراهم کند و انشاالله با آغاز به کار کمیسیون فرهنگی مجلس دهم و تشکیل شورای نظارت بر صداوسیما این موضوع بیشتر از سوی مجلس شورای اسلامی پیگیری خواهد شد.
صداوسیما در تخفیف به تبلیغات فیلمهای سینمایی سلیقهای رفتار میکند
حسین نوشآبادی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت ضمن تاکید بر اینکه مطابق قانون پخش تیزرهای تبلیغاتی بازرگانی، تجاری، فرهنگی و سفارش پخش آگهی در شبکههای ماهواره ای ممنوع است، گفت: بسیاری از مسئولان چنین شبکههایی برای جذب مخاطب اقدام به پخش ارزان یا رایگان تیزرهای تبلیغاتی میکنند که این مهم در خصوص فیلمهای سینمایی مصداق بیشتری دارد.
معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه پخش تیزرهای تبلیغاتی در شبکه های ماهواره ای عموما بدون رضایت متولیان و فیلم سازان انجام می شود و کسی در این زمینه سفارشی نداده، اظهار کرد: البته ممکن است تعداد افراد محدود یا شرکتهایی اقدام به سفارش آگهی در حوزه فرهنگی و هنری کنند که در صورت اثبات آگاهانه بودن این اقدام، جرم تلقی شده و مراجع قضایی در این خصوص تصمیم میگیرند.
وی با بیان اینکه مسئولان وزارت فرهنگ بارها در مصاحبهها اقدام به بیان مواضع خود در خصوص استفاده از ظرفیت تبلیغات داخلی و ممنوعیت تبلیغات در شبکههای خارجی گفتهاند، افزود: خوشبختانه سازمان صداوسیما نیز بر اساس همین امر، در سال گذشته همکاری خوبی با تولیدکنندگان آثار سینمایی داشت و تیزر تبلیغاتی آثار ساختهشده را با تخفیف مناسب پخش کرد.
نوشآبادی با اشاره به اینکه این اقدام رسانه ملی موجب شد ۹۰ درصد قیمت تبلیغات به تولیدکنندگان آثار سینمایی تخفیف داده شود، ادامه داد: البته باید یادآور شد که همه افراد نمی توانند از این مهم بهره مند شوند زیرا مسئولان مربوطه در صدا وسیما بر اساس معیارها و ضوابط خود و یا بر اساس سلیقه اقدام به ارائه تخفیف می کنند.
معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تاکید بر اینکه وقتی فیلمی مراحل تولید خود را بر اساس ضوابط انجام میدهد و مجوز اکران دارد باید به طور عادلانه مشمول این تخفیف شود، خاطرنشان کرد: در این میان برخی از سازمانها و نهادهای غیردولتی مانند شهرداریها که فضای تبلیغاتی در اختیار دارند میتوانند اقدام به تبلیغات در عرصه محیطی کنند تا شاهد رشد و توسعه تبیلغات محصولات فرهنگی باشیم.
رویکردهای سلبی راهگشا نیست
همچنین عبدالکریم حسین زاده نیز در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، درباره نامه معاون دادستان به وزیر فرهنگ و ارشاد مبنی بر اینکه در صورت تبلیغ فیلم های سینمایی در شبکه های ماهواره ای، فیلم از پرده سینما پایین کشیده می شود، گفت: در قانون تبلیغ فیلم های سینمایی در شبکه های ماهواره ای تخلف شناخته شده اما هیچ اشاره ای نشده که در صورت بروز تخلف باید چه برخوردی پیرامون آن صورت گیرد و لذا قانون دراین زمینه سکوت کرده است.
نماینده مردم نقده و اشنویه در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: هنوز مشخص نیست باید چه راهکار جایگزینی برای تبلیغ فیلم های سینمایی در شبکه های ماهواره ای مدنظر قرار گیرد لذا باید کارشناسان این حوزه نشستی را برگزار کرده و پیشنهادات خود را درباره راهکارهای مهم پیرامون گرایش مخاطبان به سینما ارایه کنند؛ اما روشن است که راهکارهای سلبی در حوزه فرهنگ راهگشا نیست.
وی تاکید کرد: زمانی که می خواهیم قانونی را اجرایی کرده و ممنوعیتی را اعمال کنیم باید به فکر راهکارهای جایگزین آن نیز بود؛ باید مشخص شود که صدا و سیما و همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می خواهند در راستای گرایش مردم به سینما چه اقدامات موازی انجام دهد تا تولید کنندگان متضرر نشده و بتوانند توان رقابتی خود را در صحنه داشته باشند.
این نماینده مردم در مجلس دهم، تصریح کرد: باید بررسی کارشناسی صورت گیرد مبنی برآنکه چرا صدا و سیما نتوانسته مخاطب خود را جذب کند تا مردم با مشاهده تبلیغات فیلم های سینمایی در تلویزیون، به سینما گرایش پیدا کنند.
حسین زاده افزود: در این میان نقش مجلس نیز پررنگ است و باید وارد عمل شده و راهکارهای اساسی را مدنظر قرار دهد تا این فضای برد – بردی را در حوزه سینما شاهد باشیم چراکه باید پذیرفت امروز رسانه به یک ابرصنعت تبدیل شده و در این فضا نیز رقابت نیز بسیار زیاد است؛ لذا باید اقداماتی انجام شود تا سینماگران رغبتی برای تبلیغ فیلم خود در شبکه های ماهواره ای نداشته باشند.
نماینده مردم نقده و اشنویه در مجلس دهم، تصریح کرد: باید فضا به سمت گفتمان پیش رود تا تقویت فضای رسانه ای درون سرزمینی را شاهد باشیم و راهکاری پیدا کنیم تا مردم به رسانه ملی خود توجه کنند، لذا باید کمیسیون فرهنگی مجلس به همراه بخش سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد، تولید کننده ها و قوه قضاییه نشستی را برگزار کرده تا سیاست گذاری درستی برای آن درنظر بگیرند.
قانون ممنوعیت تبلیغات در ماهواره قابل اجرا نیست
اما کیوان کثیریان در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، منتقد این موضوع است. وی ضمن بیان اینکه قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره که پخش آگهیهای تبلیغاتی در شبکههای ماهواره ای را ممنوع کرده، در شرایط کنونی زیرسوال است، گفت: دلایل مختلفی برای اجرایی نشدن این قانون وجود دارد زیرا بخش قابل توجهی از مسئولان و مردم ماهواره دارند.
رئیس شورای مرکزی انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران با اشاره به اینکه اکثر خانههای کشور مجهز به تجهیزات ماهوارهای هستند، اظهار کرد: این موضوع نشاندهنده ناکارآمدی و غیرجذاب بودن رسانه عمومی تصویری کشور است.
وی با تاکید بر اینکه پخش برنامههای غیرجذاب موجب شده مردم به دنبال برنامههای ماهوارهها باشند، افزود: وقتی برنامهها و خدمات تلویزیون مردم را اقناع نمیکند، افراد نیز به ماهواره تمایل پیدا میکنند.
کثیریان با بیان اینکه شبکه ماهوارهای، فیلمهای مجوزدار ایران را بدون پول تبلیغ میکند ولی تلویزیون آن فیلم را تبلیغ نمیکند یا با هزینههای گزاف این کار را انجام میدهد، ادامه داد: بر این اساس کسی که اقدام به سرمایه گذاری در این حوزه کرده، منافع خود را در خطر میداند لذا علازم است تبلیغات ماهوارهای تأیید شود.
تأثیر شبکههای ماهواره بر افزایش فروش فیلمهای سینمایی
این منتقد سینما ضمن اشاره به اینکه محصولات مختلفی از سوی شبکههای ماهوارههای تبلیغ میشوند ولی با آنها برخوردی صورت نمیگیرد، تصریح کرد: به نظر میآید منع قانونی در این حوزه به دلیل تاثیرگذاری است؛ زیرا کارشناسان سینمایی عنوان میکنند تبلیغات ماهوارهای بیش از ۸۰ درصد در فروش فیلمها موثر بوده است.
رییس شورای مرکزی انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران تصریح کرد: تلویزیون برای سینما تسهیلات قائل نمیشود؛ به عنوان مثال تیزر فیلم «دختر» که فیلمی مذهبی، ارزشی و در حوزه خانواده ساخته شده به دلیل ایرادات گرفته شده هنوز پخش نشده است.
وی با اشاره به اینکه قیمت تبلیغات در صداوسیما زیاد بوده و در مقابل میزان بیننده نیز کم است، گفت: کسی که تلویزیون نگاه نمیکند، یقینا خوراک رسانهای خود را از طریق رسانه دیگری تامین می کند لذا جایگزینی رخ میدهد.
کثیریان ضمن انتقاد از اینکه چطور فیلم مجوزدار نمیتواند از صدا و سیما پخش شود، افزود: آیا از محصولات تولید شده در داخل کشور باید حمایت کرد و یا در مقابل هزینه زیاد برای تبلیغات از آنها دریافت شود؟
این منتقد سینما ضمن طرح این سوال که ایراد و اشکال پخش تیزر فیلم مجوزدار از شبکههای ماهوارهای چیست، گفت: وزارت فرهنگ مسئول حمایت از سینمای ایران و تولیدات هنری مختلف است اما در این حوزه چکاری انجام میدهد؛ این وزارتخانه اقتداری ندارد زیرا تمایلی برای مواجهه با این حوزه ندارد.
توقیف فیلم نمیتواند مانعی برای تبلیغات در شبکههای ماهوارهای باشد
رییس شورای مرکزی انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران با اشاره به اینکه توقیف برخی از فیلمها که در شبکههای ماهوارهای تبلیغشده نمیتواند برای تیلیغات سایر فیلمها بازدارنده باشد، ادامه داد: اگر توانستیم ماهواره را جمع کنیم، میتوانیم تبلیغات ماهوارهای را هم جمع کنیم.
کثیریان با بیان اینکه وقتی دولت به فیلمی مجوز ارائه میکند دیگر نباید هر مقام غیرمسئولی به خودش اجازه اظهارنظر دهد و مجموعههایی مانند صدا و سیما، حوزه هنری و غیره باید موظف به ارائه خدمات باشند، گفت: در شورای پروانه ساخت و نمایش هر نهادی یک نماینده دارد لذا نمیتوان گفت این شورا را قبول نداریم از این رو باید یکجا تصمیمگیری صورت گیرد.
این منتقد سینما راهکار حل موضوع را رفتار بر طبق قانون دانست و خاطرنشان کرد: قوه قضاییه موقعی که شاکی وجود داشته باشد باید وارد موضوع شود وگرنه هر چیزی در قانون تعریف شده است.
امضای تفاهمنامه میان صداوسیما و وزارت فرهنگ، راهکار جلوگیری از تبلیغات در شبکههای ماهوارهای
علیرضا ابراهیمی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت با انتقاد از شرایط نامناسب برای تبلیغات فیلمهای سینمایی در فضای داخلی کشور که منجر به ارتباط آنها با شبکههای ماهوارهای شده است، گفت: سازمان صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید با هماهنگی و همکاری یکدیگر به رفع این موضوع و ایجاد شرایط مناسب تبلیغاتی در رسانه ملی خاتمه دهند.
نماینده مردم آزادشهر و رامیان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه همه باید تابع قانون در عرصه های مختلف باشند، اظهار کرد: تبعیت کردن از چارچوب ها و الزامات در خصوص تبلیغات کالاهای فرهنگی امری ضروری است زیرا عبور از این خط قرمزها می تواند به فرهنگ کشورمان آسیب بزند.
وی با اشاره به اینکه راهکار جلوگیری از تبلیغات فیلمهای سینمایی در شبکههای ماهوارهای ایجاد تفاهم بین سازمان صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، افزود: این دو مجموعه فرهنگی می توانند با ارائه تخفیف در حوزه تبلیغات، به کارگردانان و سازندگان فیلم های سینمایی کمک کنند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ضمن تاکید بر اینکه باید برای ایجاد انگیزه در کارگردانانی که آثار فاخر تولید می کنند و یا کارگردانانی که برای اولین بار اثری را به عرصه فرهنگی کشور ارائه می کنند تبلیغات با مبلغ اندک انجام شود، ادامه داد: معرفی فیلم های تولید شده توسط هنرمندان داخلی باید در دستور کار صداوسیما قرار بگیرد.
ابراهیمی با اشاره به اینکه برخی از افراد به اشتباه عنوان می کنند تبلیغات در شبکه های ماهواره ای می تواند موجب جذب مخاطب بیشتری شود، تصریح کرد: نباید فراموش کرد که اگر فیلم سینمایی دارای فیلمنامه غنی و پخته ای باشد می تواند مخاطبان را به خود جذب کند و در واقع یکی از راه های تبلیغات محسوب می شود؛ این مهم درحالیست که برخی از فیلم های تولید شده دارای محتوای غنی نیستند و به همین جهت میزان فروش کمتری نسبت به دیگر آثار دارند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: تمام هنرمندان و تهیه کنندگان آثار سینمایی باید از قانون در حوزه تبلیغات تبعیت کنند زیرا توجه نداشتن به این موضوع به هویت فرهنگی خودشان آسیب می زند.